Opis: PAX 1952, str 447, stan db (podniszczona lekko okładka, małe zaplamienie na krawędzi bloku) SPIS TREŚCI Słowo wstępne CZĘŚĆ PIERWSZA: PATRIARCHOWIE . I. Posłannictwo Abrahama. — Ataram, Semita z Ur w Sinear, na wezwanie Boga opuszcza miasto rodzinne, zabierając ze sobą swoją rodzinę. Mezopotamia około roku 2000 przed Chrystusem; dawiność różnych jej! cywilizacji; kolejne fale Sumeryjczyków i Semitów; panowanie Hammurabiego. Plemię Abrama w drodze: Haran, pierwsze przejście przez ziemię Kanaan, Sychem; pobyt w Egipcie i powrót do Kanaan; Bóg w cudowny sposób daje Patriarsze potomstwo, zawiera z nim Przymierze, zmienia imię Abram na Abraham j nakazuje zwyczaj obrzezania. Zniszczenie Sodomy i Gomory. Ostatnia próba: ofiara Izaaka. Śmierć Abrahama II. Życie pa tria r eh al n e. — Przez trzy wieki, korzystając z równoczesnego zmierzchu potęgi Egiptu i Mezopotamii ziemia Kanaan nie należy do nikogo (2000—1700); potomkowie Abrahama prowadzą tu życie koczownicze nie mieszając się z tubylcami. Małżeństwo Izaaka z Rebeką. Ich synowie Ezaw i Jakub: historia z miską soczewicy, jej znaczenie, Jakub; sen o drabinie sięgającej nieba, pobyt u Labana, powrót i walka z Aniołem. Życie patriarchalne; jego charakter: prostota, wiara,, poczucie wspólnoty. Historia Józefa sprzedanego przez braci; jego powodzenie w Egipcie, ścisły związek między opowiadaniem biblijnym i wydarzeniami historii egipskiej; najazd Hyksosów; funkcjonowanie państwa faraonów. Józef osadza swych braci w Delcie i sprowadza swego starego ojca (1750?) III. Wiara i tradycja. — Posłannictwo Patriarchów; po- dobni do mistyków czynu są natchnieni przez Boga i wyrażają Jego wolę. Monoteizm istotną podstawą ich myśli religijnej. Tradycja dotycząca początków ludzkości: stworzenie świata i człowieka; Raj utracony; potop i Noe; wieża Babel i rozproszenie narodów. Psychologiczna głębia i piękno tych wielkich wątków. Zestawienie z mitami sumeryjskimi i semickimi (Noe i Gilgamesz); hipotezy podsuwane przez archeologię. Tradycja taka, jaką podaje Biblia, jest wyższa od starych baśni mezopotamskich tak przez swój absolutny monoteizm, jak i przez swe dokładne a trafne ujęcie przyszłości ludzkiej. Jak tradycja ta została przekazana: pismo klinowe i pamięć CZĘSC DRUGA: MOJŻESZ I ZIEMIA KANAAN I. Wódz. — Pobyt Izraela w Egipcie: ziemia Gessen. Faraono- wie, którzy wypędzili Hyksosów, prześladują wszystkich Azjatów, zwłaszcza Hebrajczyków. Bóg nakazuje Mojżeszowi, by naród wybrany — strażnika Obietnicy wyrwał z egipskiej tyranii. Problem dat: kiedy umiejscowić Wyjście z Egiptu? Czy około roku 1440? czy 1225? Stosunek tego wydarzenia do historii egipskiej w obydwu wypadkach. Czy Egipt wywarł wpływ na Izraela? Wyruszenie ku Ziemi Obiecanej. Epizody tego Wyjścia: cudowne przejście przez Morze Czerwone, liczne cuda; na górze Synaj Bóg daje Mojżeszowi Tablice Przykazań. Izrael, naród o twardym karku: jego grzechy, jego bunty, jego kary i długie błądzenie po pustyni. Nawet sarn Mojżesz zostaje ukarany przez Boga i umiera przed wejściem do Ziemi Obiecanej. Zagadnienie pisma: czy Mojżesz był jednym z protagonistów alfabetu? II. Zakon i ziemia. — Mojżesz daje ludowi hebrajskiemu organizację polityczną i prawo, a przede wszystkim zapewnia religii silną podbudowę. Objawia iimię Boga: jest nim imię: Jahwe. Ogłasza Dekalog, organizuje kult. Doprowadza Izraela do bram Ziemi Obiecanej. Położenie ziemi Kanaan pod względem geograficznym, ekonomicznym i historycznym. Gdy Hebrajczycy przychodzą do niej, jest to znowu kraj bez panów; doniosłość inwazji aryjskiej w tej epoce. Jacy będą nieprzyjaciele Izraela? Filistyni, Kananejczycy, przeróżni Beduini III. Jozue i Sędziowie. — Epopeja wojenna Izraela w wie- ku XII i XI. Jozue; cudowne przejście Jordanu i zdobycie Jerycho (równocześnie wejna trojańska). Sędziowie: epizo- dy chronologiczne nie powiązane a mające na celu uwypuklić wartości moralne i duchowe. Prorokini Debora; wyprawa Gedeona; córka Jeftego; bohaterskie czyny Samsona. Problemy, które stają przed Izraelem. Rosnące pragnienie jedności, Samuel przygotowuje królestwo. Pośród wszystkich tych epickich gwałtów zachwycający epizod, może przeniknięty znaczeniem religijnym: Rut OZĘŚC TRZECIA: OD CHWAŁY DO WYGNANIA I. Majestat królewski. — Przez przeciąg jednego wieku (1040—935) rozwija się potęga Izraela; gdzie indziej zmierzch wielkich mocarstw, straszliwy najazd Dorów. Saul, król tragiczny. Dawid, jego młodość, jego zwycięstwo nad Goliatem; pomazany na króla, dokonuje dzieł wielkiej wagi: daje państwu izraelskiemu stolicę, Jerozolimę, organizuje armię, kończy podbój ziemi Kanaan; grzech Dawida i kara. Salomon w „całej swej chwale"; jego mądrość, jego przepych. Fenicjanie wtajemniczają Izraelitów w wielki handel i pomagają im przy budowie świątyni jerozolimskiej. Legenda królów: Pieśń nad Pieśniami II. Zarodki śmierci, obietnice życia. — Święty cha- rakter monarchii izraelskiej. Nowe pogłębienie myśli religijnej w epoce królów. Wzrastający zbytek, kontakty z ludami obcymi, wpływy haremowe popychają w końcu królów do bardzo daleko posuniętej niewierności; gorsząca uprzejmość Salomona w stosunku do bożków pogańskich. Linia najmniejszego oporu w systemie monarchicznym: tendencje antyrojalistyczne, niezadowolenie z powodu podatków i ciężkich robót, grożące wstrząsy społeczne, tarcia między Południem a Północą. Katastrofalny rozłam w roku 935. Dwa królestwa. Straszliwi Asyryjozycy podejmują swoją ekspansję. Do gróźb zewnętrznych dołącza się w pań--stwach palestyńskich dramat duchowy; groźby bałwochwalstwa. Prorocy; ich gwałtowny opór przeciwko obcym bóstwom; ich charakter psychologiczny i znaczenie ich posłannictwa. Znowu pogłębiają religię Izraela przygotowując jej rozwój w kierunku doktryny i bardziej personalistyez-nej, i zarazem bardziej uniwersalistycznej III. Królestwo rozdzierane niezgodą — Obie części Izraela zmierzają do upadku, ale ten upadek polityczny przygotowuje przyszłość duchową. Kryzys w państwie północnym; bezbożny Achab, Jezabal i Prorok Eliasz. W Jerozolimie Atalia. Pierwsi Prorocy piszący: Amos, Ozeasz. Przygoda Jonasza. Asyria za Sargona II dochodzi do szczytu potęgi. W roku 722 obala Samarię i królestwo północne. Największy z Proroków: Izajasz. W małym królestwie judzkim wysiłki utrzymania czystości religii; Ezechiasz, Jozjasz. Nagły upadek Asyrii, zburzenie Niniwy w roku 612. Na jej miejsce (powstaje państwo neo-babilońskie: Nabuchodonozor II znowu podejmuje politykę ekspansji. Prorok Jeremiasz. Zdobycie Jerozolimy w roku 586 CZĘSC CZWARTA: JUDAIZM I MESJANIZM I. Wygnanie i powrót. — Wysiedlenie do Babilonii; wspa- niałość cywilizacji babilońskiej; życie i uczucia wygnańców. Prorok Ezechiel i jego. obietnice nadziei. Budujące opowiadania o Judycie, Tobiaszu i Jobie. Daniel, jego niezwykłe życie i jego proroctwa zapowiadające upadek Babilonu. Cy-rus i Persowie. Upadek Babilonu w roku 539. Cyrus pozwala Żydom wróoić do Palestyny. Ci, którzy pozostają: historia Estery. Ci, którzy wyruszają: trudności powtórnego osiedlenia się. Prorocy Aggeusz i Zachariasz; odbudowa Świątyni. Izrael jest prowincją państwa perskiego, ale społeczność żydowska przechowa i uratuje wartości duchowe, których jest depozytariuszem II. Okres wielkich mocarstw. — Światem rządzą ko- lejno Persowie, Grecy i Rzymianie; w ten sposób przez pięć wieków przygotowuje się ten świat, na który padnie posiew ewangeliczny. Nieustępliwy opór Żydów przeciwko wpływom pogańskim. Nehemiasz i mury Jerozolimy. Ezdrasz i Zakon. W owej epoce zo
|