Opis: PWN 1979, str. 220 + ilustracje, stan db+/bdb- (przykurzona) Od Autora Autor książki, pracując jako działacz upowszechniający plastykę, plastyk wprowadzający do fabryk „myśl plastyczną", pedagog zajmujący się dziećmi i jako plastyk prezentujący swoje wypowiedzi plastyczne w postaci obrazów, zetknął się z bardzo różnorodnymi zadaniami wychowania plastycznego. W praktyce szkolnej realizuje sieje w ścisłym związku ze sztukami plastycznymi. Tradycja wiążąca wychowanie plastyczne z estetycznym jest jeszcze bardzo żywa i niekiedy wydaje się, że jedyny sens wprowadzenia wychowania plastycznego w życie społeczne związany jest z racjami wychowawczymi sztuki czy wychowania estetycznego. Zdanie autora jest odmienne. Różnorodność form funkcjonowania zagadnień plastycznych kryje w sobie wiele wartości przydatnych każdemu człowiekowi, niezależnie od tego, jaki jest jego stosunek do sztuki. Autor wyraża przekonanie, że w znacznie szerszym stopniu można by realizować program wychowania plastycznego, gdyby nie wiązało się go tak ściśle ze sztuką. Odejście od tradycyjnego modelu wychowania estetycznego podniosłoby bardziej efektywność rezultatów wychowania plastycznego. Nasuwa się pytanie: czy możliwe jest wychowanie plastyczne poza wychowaniem estetycznym? Praca, którą przedstawiamy Czytelnikowi, ma wykazać (między innymi), że wyłoniły się i rozwijają pewne typy działań, pewne gałęzie wiedzy, pewien rodzaj myślenia, dotyczące tych form plastyki czy działalności plastycznej, których wyrazem nie są dzieła artystyczne i których rezultaty nie mają aspiracji do dzieł sztuki. Na przykład, ustawienie mebli w pomieszczeniu w logicznym, plastycznym porządku nie jest świadectwem działania artystycznego, a mimo to wymaga wiedzy plastycznej. Stosowanie barwy dla humanizacji miejsca pracy w fabryce wymaga wiedzy, wyobraźni, myślenia plastycznego i jest niewątpliwie formą działania plastycznego. Wychodząc na ulicę, na spacer, pracując w fabryce możemy zauważyć układy barw, płaszczyzn, brył, cechy powierzchni materii. Umiejętność dostrzegania wartości plastycznych nie jest uzależniona w prosty sposób od wiedzy o sztuce, nie jest też wynikiem stosunku odbiorcy do sztuki czy wykładnikiem wiedzy z zakresu estetyki, ale świadczy o tzw. widzeniu plastycznym. Wydaje się, iż można już dzisiaj mówić o tym, że istnieje wiedza i myślenie plastyczne oraz wyrażanie, wyobrażanie czy konstruowanie plastyczne, które stanowią samodzielne dziedziny myślenia i działania człowieka. Proponowana koncepcja wychowania plastycznego może i powinna wprowadzać w świat sztuk plastycznych. Jednak pierwszoplanowym jej celem powinno być oddziaływanie ogólnowychowawcze na jednostkę. Dla jasności trzeba dodać, że nikt nie zamierza przeciwstawiać wychowania plastycznego sztukom plastycznym. Należy wyraźnie zaakcentować, że ze sztuki wyłoniły się pewne działania i wiedza, które stają się odrębnymi samodzielnymi dyscyplinami aktywności człowieka. Stan ten jest korzystny dla sztuki i dla wychowania plastycznego. Książka jest teoretyczną rozprawą, a nie podręcznikiem, i w związku z tym nie należy traktować wszystkich wywodów jako prawd ostatecznych. Sformułowane twierdzenia są przykładem toku myślenia, sposobu dochodzenia do wniosków, bez pretensji do dogmatyzmu. Praca ta ma zachęcić Czytelnika do własnych przemyśleń i wskazać na nowe możliwości spojrzenia na zagadnienie wychowania plastycznego, co nie oznacza, że praca nie może być pomocna nauczycielowi wychowania plastycznego. Wręcz przeciwnie. Na zakończenie chciałbym podziękować Opiekunowi naukowemu Profesorowi dr Bogdanowi Suchodolskiemu i Opiekunowi artystycznemu Profesorowi Stanisławowi Borysowskiemu. Wyrazy podziękowania pragnę złożyć także pracownikom Zakładu Światła i Barwy ASP w Warszawie za cenne rady i konsultacje. Toruń, czerwiec 1972 roku. Stefan Kościelecki Spis treści Wychowanie plastyczne w świetle potrzeb społecznych i propozycji teoretycznych Wielostronne oddziaływanie plastyki na współczesnego człowieka O nową koncepcję wychowania plastycznego Uzasadnienie koncepcji wychowania plastycznego opartego na podstawach naukowych Naukowe podstawy wychowania plastycznego Fizyczne rozumienie zjawisk występujących w procesie wychowania plastycznego Fizjologiczny proces widzenia Psychologiczna analiza procesu widzenia Wiedza o formie plastycznej — wybór podstawowych problemów plastycznych Podstawowe problemy plastyczne Omówienie zagadnień warsztatu plastycznego Prezentacja podstawowych problemów plastycznych Cechy, związki, układy Wnioski i propozycje realizacyjne dla wychowania plastycznego Cele i zadania wychowania plastycznego Program eksperymentu zrealizowanego w Galerii i Ośrodku Twórczości Plastycznej Dzieci w Toruniu Nowe propozycje realizacyjne
|