Opis: MOZART Valerian Tornius Powieść o Mozarcie PWM 1971, str 402, stan bdb- Wolfgang Amade — to druga powieść pióra lipskiego historyka sztuki, dra Valeriana Torniusa. Zarówno w pierwszej swej książce, o Rembrandcie, jak i w tej, o Mozarcie, daje autor dowody bogatej wiedzy z zakresu minionych epok. Za podstawę tworzywa literackiego posłużyły Tor-niusowi źródła biograficzne i zachowane w dużej ilości listy. Życie i działalność Mozarta ujęte są w ramy swobodnej, lekkiej narracji. Spośród głównych osób akcji postacią fikcyjną jest jedynie bierny obserwator życia Mozarta, baron Waldstadten; przede wszystkim w swych listach do przyjaciół uzupełnia on akcję i te odcinki biografii kompozytora, które nie zostały ujęte w żywe sceny powieściowe ze względu na konieczność literackiej koncentracji. Postać barona jest więc niejako uzupełnieniem faktografii i nie zafałszowuje prawdy historycznej. To samo dotyczy wycieczki Wolfganga z Nannerl i siostrami Barisani. Jest to uroczy rokokowy epizod młodzieńczej miłostki, wspominanej tylko w Mozartowskiej biografii. Owiana tajemniczością i romantyzmem scena, kiedy nocą w ogrodzie Bertramki ukazuje się Mozartowi zmarły ojciec, wpleciona zręcznie i przekonująco, nie zaciera realizmu powieści. Spotkanie z Casanovą nie jest fikcją. Casanovą — jak wykazały najnowsze badania — był na prawykonaniu Don Giovanniego w Pradze i dopisał — tak jak czytamy u Torniusa — tekst sekstetu II aktu. Autor wykorzystuje fakty historyczne, by przedstawić pełne dramatyzmu zakręty życiowe twórcy Wesela Figara i jego artystyczne rozczarowania. Unika romantycznego poetyzowania w ukazywaniu Mozartowskich procesów tworzenia. Krytyczna znajomość materiału chroni go przed idealizowaniem postaci Mozarta. Prawda i fikcja nie ścierają się z sobą. Dzięki temu powieść o genialnym twórcy może — choć niewątpliwie tylko w pewnym stopniu — zastąpić popularną jego monografię.
|