Opis: KŚJ 1966, db (przykurzona, lzniszczona obwoluta), str ok 224, ISBN PRZEDMOWA Ks. dr Emil Szramek był człowiekiem wyjątkowej kultury i głębokiej wiedzy. Wielkie swe zdo.lności rozwijał stale mrówczą pracą w takim stopniu, że wyrósł na osobowość wybitną w skali krajowej w Polsce międzywojennej. Przejdzie do historii Śląska i kleru polskiego jako badacz historii i kultury, jako kolekcjoner dzieł sztuki, myśliciel, redaktor, duszpasterz, więzień obozów koncentracyjnych i nieustraszony obrońca ludu. Nazwisko jego urasta do symbolu sprawiedliwości. Był bez wątpienia postacią wybitną i z tego tytułu należy mu się obszerniejsza monografia, przedstawiająca jego osobowość na tle problematyki całego Śląska i spraw Kościoła w Polsce. Monografia niniejsza, składająca się z czterech rozdziałów i zakończenia, bibliografii prac ks. Szramka, streszczenia i spisu literatury, rozwija temat w oparciu o polską i niemiecką literaturę przedmiotu oraz zachowane materiały archiwalne. Pierwszy rozdział zawiera wiadomości biograficzne o Szramku z okresu wczesnej jego młodości, o latach nauki w gimnazjum w Raciborzu i studiach we Wrocławiu oraz o pierwszych jego placówkach wikariuszowskich. Dopełnieniem tego rozdziału jest działalność ks. Szramka w Towarzystwie Oświaty im. św. Jacka na Śląsku (1917—1924) w latach dla Śląska przełomowych, to znaczy w okresie powstań śląskich i plebiscytu. Rozdział drugi zapoznaje czytelnika z szeroko zakrojoną i zdumiewająco różnoraką religijną i społeczną pracą Szramka w Polsce międzywojennej. Pracę religijną pełnił jako pierwszy kanclerz Administracji Apostolskiej na G. Śląsku, a od r. 1925 diecezji katowickiej i jako proboszcz parafii Niepokalanego Poczęcia Najśw. Maryi Panny w Katowicach. Jest to okres najpłodniejszy w życiu Szramka, wypełniony wytężoną pracą, również społeczną, w trudnych warunkach politycznych i narodowych. Uwięzienie i śmierć Szramka (1942) w obozie koncentracyjnym wypełniają końcowe strony drugiego rozdziału. Treścią rozdziału trzeciego jest rozbiór publikacji Szramka oraz opis jego działalności naukowej w świetle zagadnień śląskich. O dorobku naukowym ks. Szramka informuje również bibliografia jego prac. Czwarty, ostatni rozdział pt. „Esteta i mecenas sztuk pięknych" omawia jego pionierską wprost rolę w dziedzinie sztuki sakralnej w diecezji katowickiej. Dołączone do monografii streszczenie niemieckie przybliży szlachetną postać ks. Szramka badaczom, którym język polski nie jest dostatecznie znany. Wszyscy, którzy służyli przy opracowaniu niniejszej monografii radą, wywiadem, wszelką życzliwą pomocą, — głównie p. dyr. Ludwik Brożek za przeglądnięcie trzeciego rozdziału pracy i trafne uzupełnienia oraz p. mgr Irena Mierzwa za przygotowanie pracy do druku i cenne uwagi stylistyczne, — zechcą przyjąć wyrazy serdecznej podzięki. Autorowie Katowice, w marcu 1966 r.
|