Opis: tom I MOTYWY I TEMATY ANTYCZNE W POLSKIEJ PANEGIRYCZNEJ ILUSTRACJI KSIĄŻKOWEJ STUDIUM Z ZAKRESU IKONOGRAFII SZTUKI NOWOŻYTNEJ tom II PROBLEMATYKA STYLISTYCZNO-FORMALNA POLSKIEJ PANEGIRYCZNEJ ILUSTRACJI KSIĄŻKOWEJ WMŚ 2005 str 196+196+ ponad 380 ilustracji, stan bdb (podniszczona lekko okładka - zdjęcie) ISBN 83-87455-53-9 TOM I Spis treści Uwagi wstępne . Rozdział I: Stan i zakres badań. Autorzy — odbiorcy — drukarze — twórcy programów ideowych — ilustratorzy panegiryków Definicja i krótka historia panegiryku. Jego ocena w ciągu dziejów. Stan badań. Rola społeczna panegiryku. Panegiryk jako narzędzie propagandy. Autorzy panegiryków i inwentorzy ideowych koncepcji ilustracji panegirycznych. Odbiorcy i ich rola przy ilustrowaniu panegiryków. Wydawcy. Rozdział II: Ogólna charakterystyka polskiej ilustracji panegirycznej pierwszej połowy XVII wieku. Typy i rodzaje przedstawień Przewaga form słowno-obrazowych. Związki emblematyki z ówczesną teorią panującą w literaturze i sztuce. Ocena wyobrażeń emblematycznych w świetle nowożytnej teorii sztuki. Typy przedstawień: emblematycznych; emblematycznych łączonych z innymi — głównie ikonologicznymi — wyobrażeniami; alegorycznych: kompozycje z postaciami mitologicznymi i historycznymi; ryciny z portretem zbiorowym, ze scenami narracyjnymi. Ilustracje z tzw. hieroglifami okresu renesansu. Rozdział III: Literatura starożytna jednym z głównych inspiratorów programów ikonograficznych ilustracji panegirycznej Odbicie ideologii sarmatyzmu w ilustracji panegirycznej. Prymat przedstawień nawiązujących do literatury antycznej i ich związek z heraldyką. Wpływ dzieł Plutarcha, Wergiliusza, Owidiusza, Seneki, Klaudiana i innych czołowych twórców literatury klasycznej. Analiza najbogatszego programu ikonograficznego zawartego w ilustracjach panegiryku Sphinx Samsonica... Wpływ dzieł różnych autorów starożytnych zajmujących się życiem zwierząt. Rozdział IV: Nawiązanie ilustracji panegirycznej poprzez literaturę starożytną do różnych tematów z życia obyczajowego i religijnego antycznych społeczeństw Sceny odnoszące się do różnych obrzędów pogańskich, głównie starożytnego Rzymu. Wpływ auspicji i haruspicji. Osobliwości świata zwierzęcego jako odbicie mitów i legend znanych głównie z literatury antycznej. Oddźwięk różnych uroczystości: sceny triumfu, congiarium oraz symbolika insygniów i trofeów wojennych, odznaczeń za męstwo. Wpływ astrologii. Rozdział V: Motywy i tematy mitologiczne w polskiej ilustracji panegirycznej pierwszej polowy XVII wieku Przedstawienia bogów interpretujące różne mity. Wyobrażenia bogów, bogiń, bóstw, herosów i różnych figur alegorycznych — zwłaszcza personifikacji podkreślających różne cnoty bohaterów panegiryków. Przedstawienia figuralne mające atrybuty kilku bóstw lub postaci alegorycznych. Przykłady przedstawień z różnorodnymi wyobrażeniami alegorycznymi (głównie personifikacjami). Wyobrażenia bóstw Fortuny i Dzielności. Przykłady psychomachii. Zasygnalizowanie problemu chrystianizacji wątków treściowych nawiązujących do literatury, historii lub mitologii świata antycznego. Przykłady ilustracji, w których wykorzystano tradycje antyczne do apoteozy współczesnych władców. Wnioski końcowe Bibliografia Wykaz ilustrowanych panegiryków. Źródła drukowane. Opracowania. Spis ilustracji Resume Summary Indeksy ikonograficzno-rzeczowe . Album ilustracji TOM II Spis treści Uwagi wstępne Rozdział I: Oddziaływanie grafiki niderlandzkich manierystów i rytowników „szkoły graficznej Rubensa" Nawiązanie autora miedziorytu w druku H.K. Połubińskiego do sztychów czołowego manierysty H. Goltziusa i rycin przedstawicieli jego szkoły. Frontyspis w druku H. Piaseckiego inspirowany przez jego twórcę ryciną C. de Passe jun. Ilustracje w panegiryku M. Kiszki powstałe z inspiracji miedziorytami J. Sadelera i J. Wierixa. Imprezy Ae. Sadelera obiektem inspiracji J. Sabałowicza, autora ilustracji w panegiryku Sphiwc Samsonica... Analiza anonimowej ryciny w druku Uranoscopia..., nawiązującej do miedziorytów H. Wierixa i C. de Passe jun. Wpływ manieryzmu na twórczość T. Makowskiego. Charakterystyka ilustracji zdobiących panegiryk W. Montelupiego: karty tytułowej (wykazującej analogie z cyklem rycin manierysty H. Wierka) oraz dwóch miedziorytów emblematycznych (będących swobodnymi transpozycjami emblematów O. van Vaeniusa). Nawiązanie przez autora karty tytułowej w epitalamium Bellaria Academica... C. Gótkego oraz anonimowego sztycharza frontyspisu w druku Sacro Civilis Politia... do frontyspisów rytowanych według kompozycji P.P. Rubensa. Analiza innych ilustracji powstałych z inspiracji rycinami grafików „szkoły graficznej Rubensa" (m.in. S.A. Bolswerta). Ilustracje sygnowane przez grafików niderlandzkich (frontyspis C. van Dalen w druku J. Sobieskiego i karta tytułowa sygnowana nazwiskiem inwentora C. de Passe w utworze D. UffanaArchelia... Analiza karty tytułowej w epicedium Trophoeum Gloriae...). Krótkie wnioski. Rozdział II: Rytownicy - autorzy ilustracji panegirycznych . Przykłady ilustracji zaliczanych do dzieł importu w drukach panegirycznych: Arche-lia..., Sacro Civilis Politia..., Uranoscopia..., Leopardus [...] D. Henrici Firley... Omówienie miedziorytu w druku H.K. Połubińskiego. Analiza ilustracji w drukach oficyn gdańskich (prace autorstwa C. van Dalena w dziele J. Sobieskiego i M. Opitza) oraz rycina nieznanego z nazwiska sztycharza w panegiryku LI. Cramerusa. Charakterystyka kart tytułowych autorstwa J. Hermana i H. Jammera w panegiryku E. Was-senberga: Gestorum... Vładislai IV... z 1641 i 1643. Ryciny F. Jansza w druku AJ. Martiniego i w dwóch epitalamiach. Charakterystyka twórczości najwybitniejszych rytowników rodzimych: J. Sabałowicza i T. Makowskiego. C. Gótke i jego działalność na terenie Wilna w I połowie XVII w. Rytownicy śląscy: D. Tscherning i C. Pfister. Przykłady ilustracji różnych sztycharzy - prymitywizacja formy. Rozdział III: Nawiązania do zachodnioeuropejskiej emblematyki, ikonologii oraz „hieroglifiki okresu renesansu" Przykłady ilustracji panegirycznych nawiązujących do emblematów z dzieła A. Al-ciatusa. Podkreślenie odrębności rycin z wyobrażeniami w typie „hieroglifów okresu renesansu" z uwagi na ich wyraźne nawiązania do emblematyki. Sięganie po wzory do imprez C. Paradina i G. Simeoniego, H. Ruscellego, J. Typotiusa i emblematów z dzieła J. Camerariusa. Nawiązania do sygnetów drukarskich. Ryciny z emblematami opatrzonymi lemmatem „Et sago et toga" lub „Arte et Martę". Ilustracja, w której sięgnięto po wzory do zbioru emblematów H. Juniusa. Analiza rycin ozdobionych dewizą „Plus ultra". Charakterystyka ilustracji nawiązujących do imprez z dzieła P. Giovio i G. Simeoniego oraz emblematów G. Rollenhagiusa. Analiza najbogatszego zespołu emblematów w ilustracjach epitalamium Sphiwc Samsoni-ca... (liczne przykłady zapożyczeń z kompendium imprez J. Typotiusa, sięganie po wzory do emblematów J. Camerariusa, sygnetu drukarza F. Morela, ilustracji drzeworytowej z dzieła Gniazdo cnoty... B. Paprockiego i innych dzieł). Charakterystyka różnych figur alegorycznych rytowanych przez J. Sabałowicza, sięgającego po wzory do dzieła J. Typotiusa. Ryciny inspirowane emblematami z dzieła O. Vaeniusa oraz frontyspisami rytowanymi przez grafików „szkoły graficznej Rubensa". Analiza wyobrażeń alegorycznych na przykładzie ilustracji C. Pfistera. Przykłady personifikacji i różnych figur mitologicznych ze zwielokrotnioną ilością atrybutów. Ryciny z wyobrażeniami alegorycznymi ś
|