Opis: KAW 1988, str. 226, stan bdb. ISBN 83-03-02217-2 Kolejna książka Stefana Reczka o kulturze języka zaspokaja poprawnościową ciekawość społeczną w sposób daleki od szablonu, którego by się mógł obawiać czytelnik w publikacji o języku. Do lektury zachęca żywy i nienaganny styl wykładu, co sprawia, że nawet nie przygotowany odbiorca ma możność śledzić wraz z autorem zachodzące procesy rozwojowe języka. Taką bowiem metodę objaśniania prawidłowości lub nieprawidłowości zjawisk we współczesnej polszczyżnie przyjął autor, który bogatą problematykę przedstawił w pięciu skupieniach tematycznych. Wsparty historycznojęzykowym argumentem, poparty odpowiednim cytatem z literatury i gwary, ubarwiony dowcipem i anegdotą ciągnie się wartko ten tyleż popularny, co naukowy monolog, zaproponowany szerokiemu kręgowi miłośników ojczystego języka. Wystrzegając się pilnie dydaktycznego mentorstwa, realizuje autor w ciągu całego dyskursu swoje główne założenie, wyrażone już w przedsłowiu: „Widzieć bowiem fakty językowe w ich wzajemnym uzależnieniu oraz postrzegać ich związek z myślą i działalnością człowieka — to właśnie znaczy rozumieć rolę i piękno języka". SPIS TREŚCI I. NARZĘDZIE POROZUMIENIA I. Początki słowa. Mowa i pismo. 2. Tradycja w języku. Pogubione słowa. 3. Zbiór języka. 4. Piękno i brzydota wypowiedzi. 5. Słowo w literaturze. 6. Język i naród. 7. Leksykalny zapis dziejów. 8. Puls gramatyki. Wiek wyrazów. 9. Dawni robotnicy języka. Kultura językowa. Grubość wysłowienia. Mówić dobrze. II. JAK KURA PAZUREM 1. Trudności pisowniowe. Błędy ortograficzne rz — ż. 2. Pasożyt. 3. Wymowa w ortografii. Pisownia u — ó. Barbórka. 5. Prasa o błędach. 6. Pisownia nie z rzeczownikami. 7. Imiesłowy zaprzeczone. Pisownia łączna i rozdzielna. Kryteria. 8. Rozłączność etymologiczna. 9. Pisownia przymiotników dzierżawczych od nazwisk urobionych. 10. Wielkie litery — wielkie uczucia. Uosobienia. 11. Ortografia onomastyczna. Pisownia pamiątkowa. III. UROKI DROBIAZGU 1. Znaki małości. 2. Geografia zdrobniałości. 3. Dąbrowszczak i inni. Znaki styczności. 4. Ojcowski adres. Rodzina Matysiaków. 5. Pojedynczość w wielości. 6. Masa uprzedmiotowiona. 8. Znaki stopnia, kompletności i nieobecności. 7. Małość perspektywiczna. 9. Miary lekceważenia, 10. Lubić zdrobniale. 11. Galanteria słowotwórcza. 12. Kochać jeść. 13. Imię smakownika. 14. Małe zdrówko. 15. Drogie pieniążki. Manieryczny mały światek. IV. ALWAR GRYŻC 1. Upiory przeszłości. 2. Przewrót znaczeniowy. Teraźniejszość z myszką. 3. Lizać loda. 4. Papieros ożywiony. 5. Nobilitacja nosa. Respekt dla stracha. 6. Metamorfozy ręki. 7. Co można z moźną V. ZWAĆ SIĘ CZYLI BYC 1. Kres Anonima. Geografia migracji. 2. Imioniska. Skutki ciekawości. 3. Komizm imitacji. 4. Miano robotliwe. Zaszyfrowany zawód. 5. W kręgu łaciny. 6. Nazwisko z drugiego przypadka. Onomastyczne rozczarowanie. 7. Zamrożona odmiana. Antroponimiczne skamieliny. WYBÓR LITERATURY DO POPRAWNOŚCI I KULTURY JĘZYKA INDEKS WYRAZÓW I FORM OMÓWIONYCH I PRZYTOCZONYCH
|