Opis: WM 1974, str. 432, stan db+ (podniszczona lekko okładka, na jej wew stronach i wyklejce okładki ślady po taśmie klejącej - książka była oprawiana w folię) Zycie morza — popularnonaukowy zarys oceanografii biologicznej — ma swoją krótką, ale własną historię. Książka ta powstała w zasadzie z Biologii morza, która ukazała się w 1927 roku, a więc przed czterdziestu sześciu laty. Wydana została po raz pierwszy w 1947 roku, w wyjątkowo trudnych warunkach. Autor pisał ją w czasie okupacji w Warszawie, pozbawiony literatury fachowej, pomocy naukowych i z dala od morza. Pierwsze wydanie zostało szybko wyczerpane, dlatego też ponowne wydanie w poszerzonym zakresie ukało się w roku 1951 nakładem Wydawnictwa Morskiego. Po kilkunastoletniej przerwie, w 1968 roku, ukazuje się wydanie trzecie zmienione i uzupełnione według aktualnego stanu wiedzy i osiągnięć światowej nauki o morzu jako środowisku oraz bogato ilustrowane. Wydanie to w październiku 1970 roku zostało wyróżnione indywidualną nagrodą stopnia I przez Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego profesora Henryka Jabłońskiego. Szybkie wyczerpanie tego nakładu, w niespełna trzy miesiące, spowodowało wydanie obecne — czwarte. Życie morza jest obszernym zbiorem podstawowych wiadomości o fizycznych, chemicznych, biologicznych i ekologicznych problemach środowiska morskiego przedstawionych w ujęciu popularnonaukowym. Jest nie tylko cennym źródłem wiedzy dla wszystkich interesujących się amatorsko morzem jako środowiskiem życia, lecz również może stanowić pomoc naukową dla studiujących zagadnienia biologii morza. OD AUTORA DO WYDANIA III OD AUTORA WSTĘP Oceanografia, jej przedmiot, zadania i podział, s 13; Zarys dziejów nauki o morzu, s. 14; Nadmorskie laboratoria badawcze, s. 16; Wielkie problemy współczesnej oceanografii, s. 21; Polski dorobek w dziedzinie oceanografii, s. 22; Pierwsza polska popularyzacja biologii morza, s. 25; Nowoczesny statek badawczy, s. 26; Człowiek przenika w głąb morza, s. 27 WSZECHOCEAN 1. OGROM ŚRODOWISKA Powierzchnia i rozmieszczenie oceanów, s. 32; Podział wszechoceanu, s. 35; Głębiny, s. 38; Mierzenie głębokości oceanów, s. 41; Najrozleglej sze środowisko życia, s. 43; Z historii życia morskiego, s. 44. 2. DNO MORZA Geologia morska, s. 47; Klasyfikacja osadów dennych, s. 48; Pelagiczne osady denne, s. 49; Nowoczesne metody badania osadów dennych, s. 53; Osady pochodzenia lądowego, s. 54; Organizmy — niszczyciele skał, s. 55; Dno morza jako siedlisko życia, s. 56 ORGANIZMY MORZA 3. ŚWIAT ZWIERZĘCY Wielkie środowisko życia zwierzęcego, s. 60; Pierwotniaki, s. 62; Gąbki i jamochłony, s. 64; Pierścienice, robaki i grupy pokrewne, s. 66; Mięczaki, s. 68; Skorupiaki, s. 70; Szkarłupnie, s. 72; Osłonice i lancetnik, s. 74; Systematyka strunowców, s. 76; Kręgowce morskie, s. 78 4. ROŚLINY Uwagi ogólne, s. 82; Roślinność planktonowa, s. 82; Osiadła roślinność morza, s. 84; Zielenice, s. 85; Brunatnice, s. ,87; Krasnorosty, s. 90; Roślinność kwiatowa, s. 91; Ekologiczne typy roślinności dennej, s. 92; Geograficzne rozsiedlenie roślinności morskiej, s. 93 5. MIKROORGANIZMY I PRZEMIANA MATERII W MORZU Bakterie, s. 96; Rozsiedlenie bakterii, s. 96; Mikroorganizmy bentosu, s. 98; Obieg węgla w morzu, s. 99; Obieg azotu w morzu, s. 99; Cykl siarki w morzu, s. 100; Cykl wapnia, żelaza i manganu, s. 101; Znaczenie bakterii, s. 101 MORZE JAKO ŚRODOWISKO ŻYCIA 6. ŚWIATŁO A ŻYCIE W MORZU Ogólna rola światła w życiu morza, s. 105; Przenikanie światła w głąb, s. 106; Piętrowe rozmieszczenie roślin i poziom kompensacji, s. 108; Ubarwienie zwierząt morskich, s. 110; Aktywne przystosowanie barwne do podłoża, s. 111; Warunki widzenia a oczy zwierząt morskich, s. 114; Barwa wody a klasyfikacja mórz, s. 115; Świecenie morza, s. 117 7. FIZYCZNE CZYNNIKI ŚRODOWISKA Sposoby mierzenia temperatury w morzu, s. 120; Temperatura wszech-oceanu, s. 121; Cieplna gospodarka morza, s. 123; Wrażliwość organizmów morskich na temperaturę, s. 125; Wędrówki ryb w świetle warunków termicznych, s. 126; Lód morski, s. 127; Wpływ lodu na życie w morzu, s. 130; Wpływ ciśnienia na organizmy morskie, s. 131; Mechanizmy przystosowania do zmian ciśnienia, s. 133; Podwodna bioakustyka morza, s. 134 8. DYNAMIKA WÓD Wieczna ruchliwość środowiska; s. 137; Pływy, s. 137; Falowanie a organizmy morskie, s. 140; Sztormy w życiu morza, s. 142; Prądy morskie i ich badanie, s. 143; Prądy Atlantyku, s. 145; Prądy Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego, s. 147; Cyrkulacja głębinowa, s. 148; Mieszanie się wód oceanicznych, s. 149; Rola prądów w rozsiedlaniu życia w morzu, s. 150; Meteorologia morska, s. 153 9. CHEMICZNE ŚRODOWISKO ŻYCIA Zasolenie wszechoceanu, s. 157; Sposoby określania słoności wody morskiej, s. 159; Wpływ zmian słoności na organizmy morskie, s. 161; Środowisko wewnętrzne zwierząt morskich, s. 163; Morze kolebką życia, s. 165; Wapń i krzem w środowisku morskim, s. 166; Mikroskładniki wody morskiej, s. 167; Materia organiczna, s. 168; Tlen i warunki oddychania w morzu, s. 170; Dwutlenek węgla i siarkowodór, s. 170; Reakcja wody, s. 171; Promieniotwórczość morza, s. 172 10. CZYNNIKI BIOTYCZNE I PRODUKCJA MORZA Odżywczy cykl morza, s. 175; Biofiltry morza, s. 177; Mułojady, skrobacze i czyściciele dna, s. 179; Drewnojady, s. 180; Drapieżne bezkręgowce, s. 181; Odżywianie się ryb i ssaków morskich, s. 184; Pasożyty, s. 185; Symbioza, s. 187; Samoużyźnianie morza, s. 189; Ogólna produkcja życia w morzu, s. 191; Nowoczesna ocena podstawowej produkcji morza, s. 193; Szacowanie fauny dennej, s. 194; Produkcja życia w Kattegacie, s. 196; Produkcja łąk podwodnych, s. 197; Łowiska rybackie jako obszary zagęszczenia życia morskiego, s. 198; Wahania ilościowe w występowaniu ryb na łowiskach, s. 199; Skupiska ptaków morskich, s. 201; Gospodarka biologiczna morza zjawiskiem ziemskim i kosmicznym, s. 202 EKOLOGICZNE DZIEDZINY MORZA 11. ŻYCIE WÓD PRZYBEZEŻNYCH Przybrzeżne wody oceanów, s. 206; Zróżnicowanie życia, s. 208; U skalistych brzegów Atlantyku, s. 209; Dno piaszczyste strefy przybrzeżnej, s. 212; Rejony ujściowe rzek, s. 213; Eulitoral podwodny, s. 215; Sublitoral, s. 218; Rozród zwierząt przybrzeżnych, s. 220; Urozmaicenie i zagęszczenie życia przybrzeżnego, s. 221. 12. TROPIKALNE OBRAZY ŻYCIA PRZYBRZEŻNEGO Zarośla namorzyn, s. 224; Budowle koralowców, s. 228; Geograficzne rozmieszczenie raf, s. 230; Warunki życia koralowców, s. 232; Główne typy raf i ich geneza, s. 234; Obrazy życia raf koralowych, s. 235; Przebogaty zespół życia raf koralowych, s. 236; Znaczenie wysp koralowych dla człowieka, s. 240 13. ŻYCIE PELAGIALU — NEKTON Warunki życia pelagicznego, s. 242; Główne kategorie organizmów pela-gicznych. s. 243; Ryby pelagiczne, s. 245; Typy ryb dennych, s. 247. Rozród i rozwój ryb, s. 251; Meduzy opiekunkami narybku, s. 254; Wędrówki ryb, s. 254; Ssaki morskie, s. 260; Gady morskie, s. 266; Głowonogi nektoniczne, s. 269; Zjawisko biocyrkulacji morza, s. 271 14. PLANKTON I JEGO ROLA W GOSPODARCE MORZA . Kilka uwag ogólnych, s. 273; Plankton źródłem pokarmu w morzu, s. 274; Plankton a zagadnienia rybackie, s. 274; Plankton roślinny, s. 276; Plankton zwierzęcy —• zooplankton, s. 276; Drobna fauna pelagiczna, s. 278; Przystosowania planktonu do życia pelagicznego, s. 279; Meduzy i organizmy pleu-stonu podczas sztormu, s. 282; Pionowe wędrówki i rozmieszczenie planktonu, s. 282; Badanie pionowego rozmieszczenia planktonu, s. 284; Geograficzne rozsiedlenie planktonu, s. 285; Piankto
|