Opis: NK 1963, str 204, format zbliżony do A4, stan db (zniszczona obwoluta, podpisana na wew stronie okładki) ISBN W książce tej pragnęłam dać możliwie obrazowe przedstawienie życia roślin tatrzańskich, omówić najważniejsze zagadnienia z życiem tym związane i zilustrować to opisami wybranych gatunków roślin. Wybór taki jest oczywiście sprawą bardzo indywidualną. Jeden autor wybrałby takie rośliny, drugi — inne. Ja starałam się dobierać najbardziej typowe, najciekawsze, szczególnie pouczające, najlepiej ilustrujące poruszone tu zagadnienia ogólne lub szczegółowe, najpiękniejsze itp. Opierając się na własnych badaniach, obserwacjach i zbiorach podaję niekiedy pewne dane z morfologii i biologii roślin tatrzańskich inaczej niż były dotąd przedstawione tu i ówdzie w literaturze fachowej. Góralskie nazwy roślin, piosenki i wierzenia są oryginalne, od dawna przeze mnie i mego męża zbierane wśród baców i juhasów. Trudniejsze pojęcia i terminy wyjaśnione zostały w tekście lub w słowniczku na końcu książki, zasadnicze zaś, ogólnie używane, powinny być młodzieży znane z podręczników szkolnych, gdzie też każdy z czytelników może je znaleźć w razie potrzeby. W nowym wydaniu „Zielonego Świata Tatr" wprowadziłam pewne poprawki i uzupełnienia w związku z postępem badań naukowych w Tatrach, zmianami w nomenklaturze botanicznej itp., dodałam rozdział o słowackim Tatrzańskim Parku Narodowym, kilka drobniejszych ustępów, zaktualizowałam spis literatury pomocniczej, wreszcie przywróciłam opuszczone w poprzednim wydaniu fragmenty, skreśliłam zaś te, które nie były mojego pióra i nie związane z treścią książki. Książka ta służyć ma wszystkim, którzy interesują się Tatrami i ich roślinnością, przede wszystkim jednak przeznaczona jest dla młodzieży. Część spośród niej zdążyła zwiedzić Tatry, inni zaznajomią się z nimi w przyszłości, może już bliskiej. Żywię nadzieję, że „Zielony Świat Tatr" stanie się im pomocą i ułatwieniem w tym poznawaniu. Pragnę również, by książka ta okazała się także użyteczna dla przewodników tatrzańskich i oddała usługi w ich pracy — dziś, gdy turystyka ma polegać, między innymi, na zapoznawaniu się z przyrodą zwiedzanego terenu, z jej ważnymi gospodarczo zasobami i z jej ochroną. Nade wszystko jednak marzę o tym, aby ci, którzy z książki tej poznają życie roślin tatrzańskich, zetknąwszy nietylkodlamoli się z nimi potem w terenie obdarzyli je sercem, pokochali jak kogoś znajomego i bliskiego, a wtedy spokojna będę o przyszły los tych uroczych mieszkańców Tatr, boć przecież nie niszczy się czegoś, co się kocha... Zakopane, kwiecień, 1951 rok; czerwiec, 1957 rok. SPIS TREŚCI Od autora I. TEREN I WARUNKI ŻYCIA Topografia Budowa geologiczna Lodowce Wody Klimat II. OCHRONA PRZYRODY Obuwik (Cypripedium calceolus L.) Dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis' L.) Limba (Pinus cembra L.) III. PIĘTRA ROŚLINNOŚCI TATR Kraina uprawy Mieczyk dachówkowaty {Gladiolus imbricatus L.) Olcha szara (Alnus incana Moench) Jesion (Fraxinus excelsior L.) Piętro regla dolnego Jodła (Abies alba Mill.) Buk (Fagus sihatica L.) Jawor (Acer pseudoplatanus L.) Bez koralowy (Sambucus racemosa L.) Przywrotnik (Alchemilla L.) Piętro regla górnego Świerk (Picea excelsa Lk.) Brzoza karpacka (Betula carpatica W.K.) Paprotnik ostry (Polystichum lonchitis (L.) Rth.) Piętro kosodrzewiny , Kosówka (Pinus mughus Scop.) Porzeczka skalna (Ribes petraeum Wulf) Róża alpejska (Rosa pendulina L.) Podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant (L.) With.) Piętro hal Boimka dwurzędowa (Oreochloa disticha (Wulf) Link.) Sit skucina (Juncus tńfidus L.) Bliźniczka psia trawka (Nardus stricta L.) Sasanka alpejska (Pulsatilla alpina (L.) Schl.) Kuklik górski (Geum montanum L.) Piętro turni . Pierwiosnek maleńki (Primula minima L.) Dzwonek alpejski (Campanula alpina Jacq.). Wiechlina wiotka (Poa laxa Hnke.) IV. Z ZAGADNIEŃ FITOGEOGRAFICZNYCH Zasięgi geograficzne Zasięgi pionowe Widłak wroniec (Lycopodium Selago L.) Złocień alpejski (Chrysanthemum alpinum L.) Jarząb mączny, czyli Mąkinia (Sorbus Aria (L.) Cr.) Jaskier okrągłolistny (Ranunculus thora L.) . Endemizmy Skalnica tatrzańska (Saxifraga perdurans Kit.) Relikty Dębik ośmiopłatkowy (Dryas octopetala L.) Litwor, czyli Arcydzięgiel (Archangelica officionalis Hoffm.), V. Z ZAGADNIEŃ EKOLOGICZNYCH Wpływ klimatu Wierzba żyłkowana (Salix reticulata L.) Lepnica bezłodygowa (Silene acaulis L.) Skalnica seledynowa (Saxifraga caesia L.) Skalnica mchowata {Saxifraga bryoides L.) Rdest żyworodny {Polygonum nietylkodlamoli viviparum L.) Wiechlina żyworodna {Poa alpina vivipara L.) Rojnik górski {Sempervivum montanum L.) Skalnica gronkowa {Saxifraga aizoon Jacq.) "Wpływ podłoża Pierwiosnek łyszczak {Primula auricula L.) Szarotka {Leontopodium alpinium Cass.) Kozłowiec {Doronicum Clusii (Ali.) Tsch.) Gon czka kropkowana {Gentiana punctata L.) Jaślinek, czyli Urdzik {Soldanella carpatica Vierh.) Skalnica nakrapiana {Saxifraga aizoides L.) Przystosowania specjalne Tłustosz alpejski {Pinguicula alpina L.) Powojnik alpejski {Clematis alpina (L.) Mili.) Zbiorowiska roślinne Piargi. Mak alpejski {Papaver Burseri Cr.). Kuklik rozesłany {Geum reptans L.) Ziołorośla Miłosna górska {Adenostyles alliańae Gou. Kern) Jaskier platanolistny {Ranunculus platanifolius L.) VI. Z FENOLOGII ROŚLIN Przedwiośnie Krokus {Crocus scepusiensis (Rehm. et Woł.) Borb.) Lepiężnik biały {Petasites albus (L.) Gart.) . Wawrzynek wilczełyko {Daphne mezereum L.) Pierwiośnie Pierwiosnek wyniosły {Primula elatior (L.) Hill.) Goryczka wiosenna {Gentiana verna L.) Wiosna . Goryczka krótkołodygowa {Gentiana Clusii Perr. et Song.) Fiołek dwukwiatowy {Viola biflora L.) Wczesne lato Aster alpejski {Aster alpinus L.) Zawilec narcyzowy {Anemone narcissiflora L.) Pełnik {Trollius transsilvanicus Schur.) . Lato Lilia złotogłów {Lilium martagon L.) Goździk wonny {Dianthus praecox W.K.) Tojad mocny {Aconitum firmum Rchb.) Późne lato Goryczka trojeściowa {Gentiana asclepiadea L.) Goryczka karpacka {Gentiana carpatica Wettst.) Wczesna jesień Goryczka orzęsiona {Gentiana ciliata L.) Zimowit jesienny {Colchicum autumnale L.) Jesień VII. TATRZAŃSKI PARK NARODOWY Co to jest park narodowy i rezerwat Cel tworzenia parków narodowych i rezerwatów Parki i rezerwaty różnych krajów Historia powstawania Tatrzańskiego Parku Narodowego Gospodarka na terenie Parku Słowacki Tatrzański Park Narodowy Przepisy dla turystów UWAGI I WSKAZÓWKI Słowniczek mniej znanych wyrazów Skorowidz Spis literatury
|