Opis: PWN 1980, stan db- (lekko podniszczona okładka, przykurzona) Spis (fragment) Rozdział I. Zagadnienie filozofii w umysłowości średniowiecznej (Jan Legowicz) 1. Metodologicżno-ideowe przesłanie zwrotu do filozofii 2. Próby przyznania filozofii charakteru nauki wiodącej 3. Ograniczenie filozofii do dyscypliny, pomocniczej dla teologii 4. Odrodzenie i przejawy sporów o autonomią filozofii 5. Próby instrumentalno-apologetycznego godzenia filozofii z teologią 6. Geneza i przebieg procesu oddzielania się teologii od filozofii 7. Filozofia jako dyscyplina niezależna Rozdział II. Epoka, jej myśliciele i ich dzieła (Ryszard Palacz) i. Metodologiczna koncepcja filozofii i geneza sporu teologii z dialektyką" 2. Spór dialektyków z antydialektykami 3. Instrumentalna koncepcja filozofii w zastosowaniu do systematyzacji problematyki teologicznej a) Racjonalizm naturalistyczny szkoły w Chartres (83J, b) Racjonalizm spękulatywny szkoły w Paryżu (93), c) Kierunek mistyczny (91) 4. Okres rozwoju filozofii scholastycznej. Filozoficzno-teologiczna recepcja arystotelizmu a) Recepcja teologiczna (98), b) Recepcja przyrodnicza (99), c) Recepcja encyklopedyczna (100), d) Nurt franciszkański (102), e) Środowisko oksfordzkie (104), f) Albert Wielki (106). g) Tomasz z Akwinu (109) 5. Opozycja wobec arystotelizmu a) Opozycja teologiczna (111), b) Opozycyjny nurt naturalistyczny (114), c) Opozycja na-turalistyczna i racjonalistyczna (115) 6. Rozkład średniowiecznego systemu scholastycznego: wiek XIV jako okres krytycyzmu i sceptycyzmu, wiek XV jako schyłek filozofii średniowiecznej a) Prądy doktrynalno-zachowawcze (albertyzm neoplatoński i prądy mistyczne, tomlzm i al-bertyzm, szkotysm) (120), b) Prądy racjonalno-krytyczne XIV i XV wieku (nominalizm dialektyczny, nominalizm empiryczny) (125), c) Konceptualizm Ockhamo (127) Rozdział III. Logika, jej recepcja i zastosowania (Mieczysław Markowski) i. Okresy rozwoju logiki średniowiecznej a) Okres formowania się logiki średniowiecznej (132), b) Okres twórczy logiki Średniowiecznej (132), c) Okres nowych interpretacji i rozpowszechniania logiki średniowiecznej (133) 2. Logika jako nauka a) Przedmiot logiki (134), b) Natura i funkcja logiki (136), c) Podział logiki (137) 3. Logika formalna a) Wnioskowanie bezpośrednie (13°), b) Wnioskowanie sylogistyczne (138), c) Międzyjda-niowe związki, wynikania (140) 4. Logika języka a) Semiotyczne funkcje wyrażeń (143), b) Gramatyka spekulatywna (146), c) Logika moralna (147) Rozdział IV. Z założeń metodologicznych w średniowiecznej myśli filozoficznej (Mieczysław Markowski) i. Ujęcia wiedzy a) Encyklopedyczne ujęcie wiedzy (150), b) Syntezy filozoficzno-teologiczne (150), c) Dezintegracja nauk (151) 2. Klasyfikacja nauk a) We wczesnym średniowieczu (153), b) W okresie klasycznym (156), c) w późnym średniowieczu (159) 3. Rywalizacje poszczególnych nauk a) Przedmiot jako kryterium godności nauki (162), b) Spory o pierwszeństwo nauk (163), c) Próby stworzenia wiedzy uniwersalnej (165) 4. Metody uprawiania nauki a) Adaptacja arystotelesowskicb form dowodzenia (167), b) Metoda scholastyczna. (168), c) Od prób stosowania nowoczesnych metod naukowych do metodologicznej rewolucji (170) Rozdział V. Struktura metafizyki średniowiecznej (Władysław Stróeewski) Wstęp 1. Metafizyka natury a) Jan Szkot Eriugcna (176), b) Szkoła w Chartres (180), c) Amalryk z Bene i Dawid z Dinant (184), d) Robert Grossetesle i filozofia świata (186), e) Teksty arystotelesowskie, neopla-tonskie i arabskie. Siger z Brabsntu (189), f) Mikołaj z Kuzy (192) 2. Metafizyka znaku a) Spór o uniwersalia (194), b) Św. Bonawentura (200), c) Mistrz Eckhart, (203), d) "Wilhelm Ockham (205) 3. Metafizyka bytu jako bytu a) Anzelm z Canterbury (203), b) Awiccnna (211), c) Wilhelm z Owernli (214), d) Tomasz z Akwinu (215), e) Jan Duns Szkot (223) Rozdział VI. Źródła i podstawowe zagadnienia filozofii przyrody od VI do XIII wieku (Ryszard Palacz) 1. Dziedzictwo świata antycznego a) Arystotelesowskie rozumienie filozofii przyrody (240), b) Koncepcja substancji i przypadłości, materii i formy, potencji i aktu (241), c) Koncepcja ruchu, ruch lokalny i wymuszony (242), dj Koncepcja elementów, teoria mixto. Miejsce i występowanie próżni (243), d) Koncepcja przyczyn i celu. Budowa świata (246), f) Źródła średniowiecznej filozofii przyrody (248) 2. Początki średniowiecznej filozofii przyrody 3. Filozofia przyrody w XII w. Szkoła w Chartres 4. Filozofia przyrody w XIII wieku a) Koncepcja filozoficzno-przyrodnicza Wilhelma z Owernii (262), b) Robert Grosseteste i Robert Bacon jako przedstawiciele naturalistycznych tendencji szkoły oksfordzkiej (263), c) Albert Wielki (272), d) Aleksander z Hales i szkoła bonawenturtańska (274), e) Filozoficzno-teologiczna recepcja arystotelesowskie] filozofii przyrody u Tomasza z Akwinu (275), f) Potępienie z 1277 r. i jego znaczenie w dziejach nauk przyrodniczych (281) Rozdział VII. Rozwój filozofii przyrody od XIV do XV wieku (Mieczysław Markowski) 1. Główne ośrodki nauczania filozofii przyrody w XIV i XV wieku a) Uniwersytet Oksfordzki (285), b) Uniwersytet Paryski (286), c) Uniwersytety włoski (287), d) Uniwersytety środkowoeuropejskie (287) 2. Główne orientacje doktrynalne w filozofii przyrody a) Awerroizm (289), b) Albertyzm (290), c) Tomlzm i enidianizm. (290), d) OckhamTzm (291), e) Bradwardynizm (292), f) Buridanizm (293) 3. Koncepcja i przedmiot filozofii przyrody a) Przejście od metafizycznej do empiro-matematycznej koncepcji filozofii pnyrody (294), b) Determinacje konkretnych substancji jako obiekt wiedzy o przyrodzie (296) 4. Metody badań filozoficzno-przyrodniczych a) Potrzeba rozumowej prawdy o świecie (297), b) Przeobrażenia w racjonainym wyjaśnianiu zjawisk fizycznych (298), c) Rozwój sposobów weryfikacji empirycznej jako początek rewolucji w przyrodoznawstwie (299) 5. Ciała elementarne jako tworzywa kosmiczne a) Ciała ziemskie (301), b) Ciała niebieskie (301) 6. Struktura ciał materialnych a) Materia 1 forma jako złożenie bytowe (303), b) Elementarne stany materii (304) 7. Ilościowe traktowanie ciał materialnych a) Sprawą ilościowego ujęcia masy (306), b) Ilościowe wyrażanie zmian jakościowych (307), c) Matematyka o zasięgu form (303) 8. Miejsce, próżnia, czas a) Modyfikacja Arystotelesowego pojęcia miejsca (310), b) Możliwość istnienia próżni (312), c) Postulat czasu absolutnego (314) 9. Ruch a) Odrzucenie metafizycznej zasady ruchu (316), b) Nowa teoria dynamiczna (318), c) Nowe ujecie grawitacji (320), d) Liczbowe sformułowanie podstawowego prawa dynamiki (322), e) Próby ustalenia prawa przyspieszenia (324), f) Od pojęcia impetu do prawa bezwładności (325). g) Ujęcie ruchów niebieskich i ziemskich w jeden system mechaniki (326) 10. Wszechświat a) Trwanie wszechświata (329), b) Wymiary i ilość światów (330), c) Od arystotelesowsko-ptoleineuszowskiego do kopernikańskiego obrazu wszechświata (332) 11. Wieki XIV i XV jako klasyczna epoka rozwoju filozofii przyrody Rozdział VIII. Człowiek, jego pochodzenie, miejsce w świecie, jego cele i zadania (Ryszard Palacz) 1. Źródła średniowiecznej antropologii filozoficznej 2. Antropologia filozoficzna wczesnego średniowiecza 3. Problematyka antropologiczna w filozofii X
|