Opis: MAW 1988 , str. 556+ilustracje, stan db+ (lekko podniszczona okładka) ISBN 83-203-1779-7 Przedmowa Pod swą skromną, może nawet nieco mylącą nazwą, Leksykon harcerstwa jest w rzeczywistości rodzajem encyklopedycznego informatora o harcerstwie. Zadecydowała tradycja; tak się nazywa pierwowzór, 35 zeszytów, jakie ukazały się w latach 1977—80 wewnątrz miesięcznika „Harcerstwo" i w tym charakterze weszły już do obiegu nie tylko wewnątrz ZHP. Harcerstwo jest pojęciem wieloznacznym; to nie tylko współczesny, dwumilionowy związek młodzieży, kontynuujący idee, tradycje, dorobek ponad 75-letniego ruchu harcerskiego, ale także zjawisko w polskiej kulturze narodowej, w najnowszych dziejach Polski. Pojęcie to odnosi się także do specyficznej, sprawdzonej, znanej metody harcerskiej, a także ukształtowanego, określonego stylu życia. Leksykon stara się w zwięzłej formie podać najważniejsze informacje o harcerstwie we wszystkich jego znaczeniach: o współczesnym ZHP, dziejach i dorobku ruchu harcerskiego w bardzo szerokim kontekście nauk społecznych, szkoły, ruchu młodzieżowego, ustrojowym, kulturowym, międzynarodowym. Oczywiście, nawet najlepsza i najgrubsza książka nie zastąpi tego, co w harcerstwie najważniejsze — osobistego przeżycia. Niemniej wiedza o harcerstwie jest potrzebna nie tylko harcerzom, instruktorom i działaczom ZHP, seniorom harcerstwa, prowadzącym zajęcia i słuchaczom metodyki wychowania w ZHP w wyższych uczelniach, historykom i teoretykom, ale także tym wszystkim, których można określić jako przyjaciół harcerstwa, czyli większości społeczeństwa; tym, którzy chcą więcej wiedzieć o harcerstwie, zawsze nierozerwalnie związanym z Polską. Mimo że ponad 200 osób współdziałało w tworzeniu tak obszernej książki, na pewno nie jest ona doskonała, gdyż: 1) dopiero zaczyna powstawać teoria harcerstwa oraz siatka pojęć tej interdyscyplinarnej wiedzy czerpiącej z wielu nauk społecznych, przede wszystkim zaś z bogatej skarbnicy doświadczeń pokoleń harcerskich wychowawców, 2) wiele pracy wymaga jeszcze opracowanie historii harcerstwa, która, przez wiele lat zaniedbywana, jest jeszcze niepełna, dużo w niej luk, wątpliwości, sprzeczności, 3) harcerstwo jest żywą, twórczą organizacją, wciąż mają miejsce w niej nowe fakty, zjawiska, powstają nowe prądy, kolejne pokolenia wnoszą własny dorobek, zmieniają się struktury, liczby, ludzie, a także — co oczywiste — kontekst społeczny. Punktem wyjścia opracowania leksykonu było wspomniane już wydanie zeszytowe wewnątrz „Harcerstwa". Hasła zostały zweryfikowane, poprawione i uzupełnione, przede wszystkim jednak znacznie wzrosła ich liczba, zwłaszcza w dziedzinie historii harcerstwa. Przyjęto jako generalną zasadę, że leksykon przedstawia współczesny ZHP według stanu na ostatni dzień VIII Zjazdu ZHP, tj. 31 marca 1985 roku. Zatem informacje statystyczne wewnątrz haseł podane zostały według danych spisu harcerskiego na 15 listopada 1984 roku, dotyczące Harcerskiej Akcji Letniej — za lato 1984. W wielu przypadkach starano się jednak podać dane możliwie najnowsze, np. w wykazie obowiązujących instrukcji i regulaminów, w tematyce posiedzeń Rady Naczelnej ZHP, odnotowując zmiany personalne na ważnych stanowiskach. Niestety, nietylkodlamoli czasem z różnych przyczyn nie udało się uzyskać nowszych danych i powtórzono informacje za wydawnictwem zeszytowym. Nowsze dane statystyczne o ZHP wprowadzono też w postaci odrębnych zestawień. Nie sposób wymienić wykorzystanej literatury. Spożytkowano wszystkie możliwe, dostępne źródła: publikacje, materiały archiwalne. Najważniejsze pozycje zostały wymienione przy poszczególnych hasłach. Ale wykorzystywano też różnorodne prace dotąd nie publikowane, zbiory i kolekcje. Na pewno nie do wszystkich udało się dotrzeć. W odróżnieniu od wydania zeszytowego, zrezygnowano z indeksu nazwisk. W to miejsce redakcja „Harcerstwa" zapoczątkowała prace nad Materiałami do Harcerskiego Słownika Biograficznego, co zapewne zaowocuje w przyszłości oddzielną książką.
|