Opis: PIW 1988. str 432, stan bdb- (podniszczona lekko obwoluta) ISBN 83-06-01476-6 Na początku swego panowania Ludwik XIV miał dwadzieścia trzy lata. a Colbert czterdzieści dwa. Ta różnica wieku (dziewiętnaście lat) pozwala ministrowi, by doradzał królowi ze swego rodzaju wyższością, pełną zresztą szacunku. Bardzo czarne oczy. blada cera. surowa mina, lodowaty sposób bycia — wszystko w osobie ministra tchnie ponurą surowością, która przeraża tych, co się do niego zbliżają, ale budzi zaufanie monarchy. Obaj są na swoim miejscu: Ludwik XIV — to prawdziwy król, a Colbert — prawdziwy minister. Jednego otacza przepych godny monarchy pochodzenia boskiego, drugi zachowuje się ze skrupulatną surowością ministra w służbie państwa. Nieprawdopodobna pracowitość Colberta podoba się królowi, który niezaprzeczalnie szanuje pracę. Metody Colberta godzą się dość dobrze z charakterem Ludwika XIV. Poza tym obaj lubią skrupulatność, w przeciwieństwie do Mazariniego. „Skrupulatność we wszystkim" — żąda król od swojego ministra. Zamiłowanie Colberta'do porządku i starannie prowadzonych dossiers zachwyca monarchę pragnącego jasnych i wyczerpujących informacji. Ludwika XIV i Colberta cechuje właściwa epoce fascynacja wielkością. Wielkością króla, narodu, państwa? (Z rozdziału Minister, król i Francja) Colbert nie był, ściśle mówiąc, nowatorem. Teorie ekonomiczne Colberta to teorie jego czasów. Jedynie jego koncepcja finansów wydawała się nowa w tej epoce. Dokonał przenikliwej analizy, ale nie mógł mimo to uniknąć niepowodzeń, których nie uniknęli po nim Law i Turgot.[...] Minister był całkowicie oddany sprawie dobra publicznego, to nie ulega wątpliwości: jego nepotyzm i chciwość osobista nie mogą zaćmić surowej sumienności zawodowej i wzniosłej koncepcji państwa. [...] Polityka kulturalna ministra Ludwika XIV jest godna największych pochwał. Najcenniejsze z jego osiągnięć w dziedzinie kultury jest może to, że uczynił Paryż stolicą nauki [...]. Wola i ambicja narodowa Colberta były tak wielkie, że ich piętno na długo odcisnęło się na Francji, a w pewnym stopniu przetrwało do naszych dni. W świecie polityki czy historii charakter i przenikliwość są ważniejsze niż wszędzie indziej. Nie brakowało ich Colbertowi. A jego zacięta wytrwałość była także jednym z kształtów nadziei. SPIS TREŚCI Przedmowa 5 Część pierwsza WSPINANIE SIĘ 9 Rozdział I Drogi pewnej rodziny 11 Miasto 11 Handel 12 Pieniądze 17 Państwo 20 Rozdział II Fronda 23 Wysłannik 24 W służbie u wygnańca 30 Rozdział III Intendent Mazariniego 36 Majątek kardynała 38 Fortuna intendenta 47 Rozdział IV Pojedynek polityczny 52 Plan Saint-Mande 67 • Rozdział V Upadek Fouqueta 82 Sieć 85 Zamach stanu 93 Finanse 100 Marynarka 101 Część druga KRÓL I PAŃSTWO (1661—1672) Rozdział I Minister, król i Francja 105 Dwa charaktery 105 Sprawowanie rządów 111 Klan Le Tellier 114 Rozdział II Dwór 119 Kochanki króla 119 Rodzina królewska 122 -Wielka kariera Colberta 124 Północ 127 Rozdział III Państwo praworządne 129 Tysiące tyranów 131 Referendarze 135 Posunięcia natychmiastowe 140 Wielkie reformy 147 Rozdział IV Paryż i Wersal 150 Paryż 151 Wersal 155 Rozdział V Sztuki piękne i historia 159 Na chwałę króla 162 Kolekcje króla 165 Wiek Ludwika XIV 170 Badanie wszechświata 176 Część trzecia WOJNA EKONOMICZNA (1661—1672) Rozdział I Merkantylizm i wojna 183 Merkantylizm na modłę francuską 186 Angielscy ludzie interesu 191 Obsesja Holandii 193 Od wojny ekonomicznej do wojny regularnej 206 Rozdział II Kolbertyzm i Francuzi 213 Świat rynków i jarmarków 214 Rolnictwo 216 Drogi i szlaki wodne 220 Wody i lasy 225 Świat przemysłu 227 Rozdział III Morze 240 Stworzenie floty 244 Porty i kanały 245 Personel morski 248 Seignelay 254 Handel morski i kolonie 256 Wschód 261 Atlantyk 265 Północ 272 Część czwarta CHWAŁA I GORYCZ (1672—1683) Rozdział I Wojna Króla-Słońce 279 Napad na Holandię 283 Wojna w Europie 294 Rozdział II Sława ministra 308 Klan 310 Biblioteka 314 Posiadłości 316 Rozdział III Gorycze 323 Skompromitowane dzieło finansowe 323 Merkantylizm sponiewierany 330 Dążenie do jedności 338 Sztuki i nauki 341 Bóg nietylkodlamoli i cesarz 348 Rozdział IV Sprawa trucizn 355 Markiza de Brinvilliers 356 Voisin 358 Pani de Montespan' 361 Rozdział V Czasy Colberta 373 1683 373 Dwa klany 379 Czasy Colberta 385 Przypisy 393 Bibliografia 407 Indeks osób 414
|