Opis: PWN 1960, str. 964, stan bdb- (zamazany podpis) Przy pierwszym wydaniu podręcznika „Analiza jakościowa nieorganiczna i organiczna" (Trzaska, Evert i Michalski wyd. i, 1935; wyd. 11,1939) korzystano z dotacji Departamentu Cel, wobec czego chodziło mi przede wszystkim o nadanie pracy charakteru czysto praktycznego z uwzględnieniem potrzeb celnictwa i towaroznawstwa w dziedzinie jakościowego rozpoznawania produktów chemicznych napotykanych w handlu i przemyśle. Do tego rodzaju badań byl potrzebny podręcznik analizy związków nieorganicznych i organicznych występujących często jednocześnie, a traktowanych oddzielnie w literaturze analitycznej. Jeżeli nawet z całej olbrzymiej ilości znanych związków organicznych zatrzymamy się tylko na najczęściej spotykanych, to liczba ich jest tak duża i różnorodność tak wielka, że ujęcie w pewien schemat analityczny, podobny do stosowanych w analizie jakościowej substancji nieorganicznych, jest niemal niemożliwe. W przypadkach zaś substancji złożonych, zwłaszcza jeżeli chodzi o poznanie ich budowy, wymaga to poważnego badania naukowego, którego ujęcie nie mieści się w ramach ogólnego podręcznika analitycznego. W analizie organicznej, zwłaszcza w przypadku gdy chodzi o rozdzielanie związków w ich mieszaninach, metody fizykochemiczne mają podstawowe znaczenie dla dalszej identyfikacji na drodze reakcji chemicznych, otrzymywania pochodnych, badania produktów rozkładu i in. Obecnie poza zwykle stosowanymi metodami, jak oznaczania temperatur topnienia i wrzenia, gęstości, masy cząsteczkowej, analizy elementarnej, refrakcji, polaryzacji, fluorescencji, coraz częściej stosuje się badania widma w nadfiolecie i podczerwieni, a także metody chromatograficzne i inne, których opis przekracza ramy tego podręcznika. Znane są obszerne monografie dotyczące różnych działów przemysłu, kontroli produkcji, analizy surowców naturalnych, przetworów gotowych i in., w których analiza jakościowa stanowi tylko część rozdziałów. Są to prace z dziedziny farmaceutycznej, medycznej, środków spożywczych, farbiarstwa, produktów chemicznych, analizy sądowo-medycznej itd. Laboratoria fabryczne, instytutów badawczych i inne mają do dyspozycji podręczniki o charakterze ogólnym, do identyfikacji natomiast związków organicznych, badania mieszanin nieznanych substancji, chociażby dla ustalenia ich charakteru chemicznego, powinien być pomocny niniejszy podręcznik. Podręcznik ten może być również przydatny, zwłaszcza jego część druga, dla studentów odrabiających ćwiczenia z jakościówki organicznej. ' W pierwszej jego części podano opisy badań wstępnych i sposoby wykrywania pierwiastków i grup funkcyjnych charakterystycznych dla danej substancji, a także schematy podziału związków, oparte na różnicach temperatur wrzenia oraz rozpuszczalności. W drugiej części podano bardziej szczegółowe opisy reakcji poszczególnych grup związków organicznych, otrzymywania pochodnych oraz identyfikacji najczęściej spotykanych przedstawicieli tych grup, niezależnie od praktycznego zastosowania tych związków. > W trzeciej części są podane przykłady rozpoznawania niektórych związków. Część ich potraktowano szczegółowiej, inne tylko orientacyjnie, zwłaszcza jeżeli mają własną odrębną i nieraz bardzo obszerną literaturę. Wykonanie trudnej analizy jakościowej wymaga nie tylko dobrej znajomości chemii organicznej i technologii danej dziedziny, lecz również stałego śledzenia w bieżącej literaturze jej postępów. Podane tablice na końcu książki podające temperatury wrzenia i topnienia oraz niektóre właściwości związków organicznych starałem się uzupełnić danymi odnoszącymi się do substancji spotykanych w przemyśle. W przygotowaniu obecnego wydania okazali mi pomoc docent Jerzy Minczewski i magister Witold Czerwiński, za co składam im serdeczne podziękowanie. MARCELI STRUSZYŃSKI Warszawa, grudzień 1958.
|