Opis: WG 1972, str. 310 stan db- (podniszczona lekko okładka, silnie zakurzona) WSTĘP Południowo-Zachodnia Polska jest jedynym poza Tatrami terenem, gdzie na powierzchnię Ziemi wychodzą większe masy skał prekambryjskich o zawiłej strukturze tektonicznej. Tworzą one różnej wielkości izolowane wyspy wśród serii paleozoicznych, podobnie silnie zdeformowanych oraz utworów młodszych. Intensywne deformacje skał powtarzały się tu kilkakrotnie i były oddzielone od siebie długotrwałymi okresami głęboko w powstałe tektogeny sięgającej denudacji, której produkty były znoszone do niezbyt rozległych, lecz szybko obniżających się zbiorników. Sedymentacja osiągała w nich znaczną zazwyczaj miąższość. Teren Dolnego Śląska, a zwłaszcza Sudetów i obszaru przedsudeckiego, gdzie zawiłości budowy geologicznej są największe, jest jedynie niewielkim fragmentem — północno-wschodnim brzegiem największego w środkowej Europie kratonu, jakim jest masyw czeski. Obszar Śląska był jednak bardziej labilny i zróżnicowany w przestrzeni niż jądrowe partie masywu czeskiego. W całym tym kratonie silne odkształcenia połączone z wgłębnym magmatyzmem zakończyły się w czasie ruchów waryscyjskich. Te usztywniły na tyle serie skalne, że mogły tu stopniowo wziąć górę tendencje do tworzenia się platformy. Tektonika geometryczna, której opis jest głównym celem tej pracy, wykazuje tu znaczne zawiłości. Procesy przebudowy, niekiedy wielokrotnej, tego terenu spowodowały, że nie ma on pod tym względem odpowiedników w występujących na powierzchni jednostkach pozostałych obszarów Polski. Budowa zmienia się tu na niewielkich odcinkach w sposób diametralny. Głęboko przeobrażone serie leżą obok skał słabo jedynie zdiagenezowanych, intruzje przykryte bywają skałami luźnymi, serie gęsto pocięte uskokami graniczą ze słabo zaburzonymi utworami, nasunięcia o znacznych amplitudach giną pod poziomo leżącymi seriami itp. Blisko siebie pojawiają się wulkanity należące do wszystkich etapów magmatyzmu, od geosynklinalnego począwszy, na finalnym skończywszy. Tego typu budowa tektoniczna jest znakomitym poligonem geologii polskiej.
|