Opis: PIW 1965, str. 182, stan db Książka o czasach Zygmuntowskich jest jedną z klasycznych już pozycji w dorobku polskiej historiografii. Składa się na nią pięć studiów powstałych u schyłku poprzedniego stulecia i mimo iż wiedza nasza o epoce Odrodzenia poczyniła znaczne postępy, wartości dzieła Morawskiego nadal są żywe. Pierwszy ze szkiców omawia wpływ patrycjatu krakowskiego oraz studiów i podróży zagranicznych na recepcję humanizmu w Polsce. Na uwagę zasługuje tu podkreślenie atrakcyjności naszej kultury dla obcych przybyszów i szybkiego polonizowania się obcego mieszczaństwa, a także omówienie powiązań kulturalnych pomiędzy Śląskiem a innymi ziemiami polskimi. W szkicu tym wreszcie Morawski pierwszy ukazał środowisko humanistyczne początku XVI w. związane z Akademią Krakowską. Dwa następne studia przedstawiają najbliższe otoczenie ostatnich Jagiellonów, hu- manistów-polityków i humanistów-pisarzy. Morawski w sposób barwny i plastyczny kreśli tu postacie i sytuacje znane z fraszek Kochanowskiego i figlików Reja, ukazując krąg kulturalny polskiego renesansu na szerokim tle ogólnoeuropejskim. Szkic czwarty zawiera charakterystykę społecznej i obyczajowej problematyki Satyra Kochanowskiego - pełny triumf święci tu metoda naukowa Morawskiego zakładająca wykorzystywanie przez historyków źródeł literackich oraz uwzględnianie przez badaczy literatury tła historycznego epoki. Studium ostatnie o Jakubie Górskim ukazuje proces przechodzenia niektórych przedstawicieli późnego Odrodzenia do obozu reakcji katolickiej. Do cech charakterystycznych książki - decydujących o jej czytelniczej atrakcyjności - należy przedstawianie ówczesnej kultury nie tyle od strony problemów, co konkretnych postaci, i to postaci w ruchu, na barwnym tle obyczajowym.
|