Opis: PWN 1979, str. 550, stan db-, pieczątki, podniszczona okładka PRZEDMOWA Przedstawiany Czytelnikowi zbiór zadań został pomyślany jako materiał ćwiczeniowy dla kursu fizyki wykładanego na pierwszych latach studiów wyższych w zakresie reprezentowanym przez podręczniki fizyki ogólnej, takie jak: "Fizyka doświadczalna" część III-Elek-trycznośo i magnetyzm S.Szczeniowskiego lub "Kurs fizyki" tom II-Zjawiska elektryczne i magnetyczne S.E.Frisza i A.W.Timoriewy oraz pierwszych ośmiu rozdziałów książki "Pola elektryczne i magnetyczne" W.A. Goworkowa. Autorzy przez szereg lat prowadzili zajęcia dydaktyczne w Katedrze Fizyki Ogólnej "B" przy wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej, to też przede wszystkim do studentów tego wydziału skrypt jest adresowany. Wydaje się jednak, że ze względu na dość bogaty materiał zebrany w zadaniach skryptu, może on być stosowany w pracy dydaktycznej na innych wydziałach uczelni technicznych i uniwersytetów, a także może stanowić swojego rodzaju repetytorium dla inżynierów pragnących samodzielnie uzupełnić swoją aktywną znajomość niektórych podstawowych zagadnień nauki o elektryczności i magnetyzmie. Tematyka zamieszczonych zadań ogranicza się do statycznych i ąuasistatycznych pól elektrycznych i magnetycznych. Skrypt podzielony Jest na sześć rozdziałów, z których pierwsze pięć poświęcone zwykłemu w tego rodzaju zbiorach ujęciu fenomenologicznemu zjawisk elektrycznych i magnetycznych. Ostatni natomiast rozdział obejmuje własności elektromagnetyczne substancji w ujęciu mikroskopowym. Taki podział nie Jest poparty praktyką nauczania fizyki na naszych .uczelniach i stanowi pewną propozycję metodyczną, sygnalizowaną już w niektórych podręcznikach zagranicznych. W miarę przejrzysty układ tematyczny powinien umożliwić wygodne posługiwanie się skryptem nawet w tym przypadku, gdy wykład nie wprowadza konsekwentnie rozróżnienia między ujęciem fenomenologicznym makroskopowym i ujęciem mikroskopowym. Ponieważ większość własności elektromagnetycznych substancji ma w istocie charakter kwantowy, wytłumaczenie ich, nawet najbardziej jakościowe, wymaga wprowadzenia pewnych pojęć z dziedziny fizyki współczesnej. Powstające przy tym trudności rozwiązują wspomniane na początku podręczniki fizyki ogólnej oraz literatura uzupełniająca podana na końcu paragrafów wstępnych poszczególnych rozdziałów skryptu. W zadaniach zebrany jest tylko materiał ilustracyjny i liczbowy. Przyjęte założenia co do przeznaczenia skryptu narzucają granice wymaganego do rozwiązania zadań aparatu matematycznego, który nie przekracza zakresu zwykłego kursu analizy matematycznej przerabianego na pierwszym i drugim roku nauczania na wydziałach łączności politechniki i obejmującego rachunek różniczkowy i całkowy oraz analizę wektorową. W paru przypadkach, w których potrzebne jest podejście ogólniejsze, przekraczające zakreślone ramy podane są przypisy uzupełniające na końcu skryptu. Obok pragnienia stworzenia możliwie pełnego wyboru zadań o stopniu trudności odpowiednim do przerabianego przez studentów pierwszych lat politechnik i wydz. matematyczno-fizycznych uniwersytetów kursu analizy matematycznej drugim celem, który przyświecał autorom przy opracowywaniu skryptu była aktualizacja tematyki zadań. Powinna ona bowiem w pewnym stopniu odpowiadać dzisiejszemu stanowi wiedzy fizycznej. Dużo jest zatem zadań z fizyki atomowej i fizyki dielektryków i magnetyków ilustrujących praktyczne wykorzystanie ogólnych praw elektryczności i magnetyzmu. Kolejną propozycję metodyczną stanowi fakt zamieszczenia w rozdziale VI pewnej ilości zadań na oszacowanie rzędu wielkości szeregi zjawisk, Z heurystycznego punktu widzenia, w początkowym okresie nauczania fizyki, może to być bardziej celowe od wyrabiania umiejętności wykonywania bardzo pracochłonnych rachunków ścisłych. Tym bardziej, że tą ostatnią umiejętność można ćwiczyć przy okazji przedmiotów specjalistycznych przerabianych na starszych latach. Oczywiście przybliżenia i szacowania nie mogą zastąpić dogłębnej wiedzy o przedmiocie, ale na pewno ułatwiają pewne ogólne rozeznanie, którego brak częstokroć utrudnia zrozumienie celowości wielu rozważań teoretycznych. Duża część zadań w skrypcie jest rozwiązana, a prawie wszystkie mają odpowiedzi. W celu ułatwienia doboru odpowiednich tematów zadań, na końcu skryptu zamieszczony jest skorowidz rzeczowy, którego hasłami są nazwy i pojęcia związane z treścią poszczególnych zadań. Na początku każdego rozdziału podany jest paragraf wprowadzający w problematykę związanych z tym rozdziałem zagadnień oraz wy]caz wzorów i twierdzeń umożliwiających rozwiązanie zadań. Każdy paragraf wprowadzający zakończony Jest wykazem literatury uzupełniającej do danego rozdziału. Na początJcu pozostałych paragrafów rozwiązane są zadania przykładowe. Układ zadań w poszczególnych paragrafach podporządkowany jest przede wszystkim względom powiązania tematycznego (nie skali trudności) . Zasadniczo w całym skrypcie stosowany jest zracjonalizowany układ jednostek praktycznych, tzw, układ Giorgiego. W praktyce nie „ można ograniczyć się tylko do znajomości jednego układu, dlatego też w rozdziałach V i ¥1 skryptu wprowadza się tzw. teoretyczny układ Gaussa oparty na układach egsE i egsM, szeroko rozpowszechniony w literaturze fizycznej. Układy jednostek są przeważnie omawiane w podręcznikach fizyki, ale w celu rozstrzygnięcia niektórych problemów można korzystać z umieszczonego na końcu skryptu przypisu I poświęconego układom jednostek stosowanych w nauce o elektryczności i magnetyzmie. W celu uniknięcia konieczności każdorazowego definiowania ozna~ • czeń dla wielkości występujących w danym zadaniu, na początku skryptu podany jest indeks ważniejszych oznaczeń literowych. Rzecz jasna, że całkowitej konsekwencji polegającej na przypisaniu każdej wielkości innego oznaczenia literowego - w dziedzinie tak podstawowej jak fizyka - utrzymać się nie daje. W przypadkach wątpliwych, w treści zadań lub w rozwiązaniach podane są objaśnienia. Pewną pomoc dla Czytelnika przerabiającego zadania samodzielnie mogą stanowić przypisy matematyczne zawierające trudniejsze całki, wzory analizy wektorowej, niektóre równania różniczkowe; z¥#ięzły opis metody symbolicznej rozwiązywania równań różniczkowych itp.
|